Szanowni Państwo, Oddaję w Państwa ręce czwarty numer „Współczesnej Dietetyki” wydany w 2024 roku.
W wakacyjnym numerze czasopisma poruszono wiele tematów istotnych dla praktykującego dietetyka. Tematem numeru jest Dieta w niewydolności serca. Przedstawiono, w tym artykule najnowsze rekomendacje towarzystw naukowych dotyczących profilaktyki. Jest to ważne, bowiem choroby układu sercowo-naczyniowego mimo postępu medycyny w dalszym ciągu stanowią główną przyczynę śmierci w Polsce i Europie. Co raz częściej diagnozowana jest insulinnoporność, której nie można bagatelizować ze względu na zwiększone ryzyko wystąpienia chorób nowotworowych. Dla praktykującego dietetyka klinicznego niezmiernie ważne są zalecenia dotyczące dietoterapii biegunek, zwłaszcza w onkologii.
W okresie letnim częściej diagnozowana jest hiponatremia, jest to stan zagrażający życiu. Objawy, przyczyny i postępowanie dietetyczne zostały opisane w case study. Nie tylko zaburzenia elektrolitowe, ale także niedobór tiaminy mogą powodować zaburzenia neurologiczne, co zostało także opisane w najnowszym numerze. Mimo rekomendacji dotyczących suplementacji witaminy D w populacji, stwierdza się jej niedobory w populacji dziecięcej. Przyczyniać się one mogą do wystąpienia zaburzeń neurologicznych, w tym padaczki.
Z kolei wywiad z nefrolog, prof. dr hab. n. med. Sylwią Małgorzewicz wskazuje na częsty problem niedożywienia u pacjentów z przewleką niewydolnością nerek.
W czerwcu bieżącego roku w Poznaniu odbyła się Ogólnopolska konferencja organizowana przez „Współczesną Dietetykę”, w związku z tym zostanie przedstawiona krótka relacja z tego istotnego wydarzenia dla praktykujących dietetyków.
Dopełnienie numeru stanowią artykuły dotyczące polskich superfoods, owoców, które są niedoceniane, natomiast charakteryzują się wysokim potencjałem prozdrowotnym. Należą do nich między innymi malina, aronia, czarny bez a także olej z rokitnika zwyczajnego. W okresie wakacyjnym owoce są łatwo dostępne, dlatego mając wiedzę na temat ich właściwości z chęcią wprowadzić je można do codziennego jadłospisu swojego i pacjentów.
Zachęcam do lektury,
dr n. med. Aneta Kościołek
Zalecenia żywieniowe, plany dietetyczne, konsultacje to w dzisiejszych czasach często jest niewystarczające. Coraz więcej pacjentów sięga po wsparcie suplementami diety. Dietetyk to jeden ze specjalistów, który może ustalić odpowiedni i indywidualny plan suplementacji. Jeśli jesteś dietetykiem, który szuka rozwiązań dla swoich podopiecznych jaki i dla swojego biznesu poznaj program ambasadorski do MyBestPharm.
Otyłość jest poważnym czynnikiem ryzyka chorób układu krążenia, powodując zwiększenie ryzyka rozwoju niewydolności serca z zachowaną frakcją wyrzutową. Wiele badań potwierdza jednak, że wśród otyłych pacjentów odnotowuje się lepsze rokowania przeżycia krótko- i długoterminowego, definiując ten problem jako „paradoks otyłości” wśród pacjentów z HF9.
Mikrobiota to populacja złożona z trylionów mikroorganizmów (bakterii, wirusów, grzybów itp.) bytujących w naszych jelitach, a także na skórze, w jamie ustnej, nosie, a nawet płucach. Organizmy te są bardzo ważne dla naszego samopoczucia – ułatwiają trawienie, pobudzają układ odpornościowy i chronią nas przed chorobami zakaźnymi. Oprócz pełnienia tych funkcji mikrobiota wpływa również na nasz nastrój, przemianę materii, a nawet długowieczność. Zaburzenie tej delikatnej równowagi – często wynikające z czynników takich jak dieta, tryb życia lub leki – może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, od chorób układu pokarmowego aż po zaburzenia sercowo-krążeniowe i depresję. Oznacza to, że zachowanie zdrowej mikrobioty we wszystkich tych obszarach naszego organizmu ma podstawowe znaczenie dla ogólnego stanu naszego zdrowia i dla naszego samopoczucia.
Małopolska Uczelnia Państwowa im. rtm. Witolda Pileckiego w Oświęcimiu uruchamia pierwsze w Polsce studia podyplomowe z zakresu dietetyki onkologicznej i prehabilitacji. Studia te mają na celu poszerzenie kompetencji pracowników ochrony zdrowia w zakresie opieki nad pacjentami onkologicznymi
Działanie plejotropowe witaminy D oraz jej efekty krótko- i długoterminowe wskazują na zwrócenie większej uwagi na profilaktykę niedoborów, zwłaszcza w populacji pediatrycznej. Wraz z wiekiem obserwuje się coraz większy spadek odsetka dzieci, u których jest stosowana suplementacja tej witaminy. Badania wskazują, że u 80–85% dzieci w wieku szkolnym i u młodzieży w okresie zimowym odnotowuje się niedobory witaminy D3.
Krótki czas snu wiąże się ze zwiększonym spożyciem kalorii, węglowodanów, cukrów i tłuszczów nasyconych, co prowadzi do nadwagi i otyłości. Badania wskazują, że osoby z krótkim snem mają obniżony poziom leptyny i podwyższony poziom greliny, co zwiększa apetyt, zwłaszcza na słodkie produkty.
U osób starszych niespecyficzność objawów hiponatremii może stanowić pułapkę diagnostyczną. Często u tych osób z obniżeniem napędu psychoruchowego i apatią rozpatrywane są najpierw inne przyczyny (jak choćby depresja lub zespół otępienny).
Metaanaliza kontrolowanych badań klinicznych wykazała, że codzienna suplementacja diety ekstraktem z owoców aronii przez sześć–osiem tygodni znacząco obniżyła skurczowe ciśnienie krwi i całkowity cholesterol u dorosłych uczestników, główne czynniki ryzyka chorób sercowo-naczyniowych.
Sarkopenia wynika głównie ze starzenia się organizmu i towarzyszących temu zmian metabolicznych. Z wiekiem przyspieszają procesy rozpadu białek mięśniowych, podczas gdy produkcja nowych białek ulega spowolnieniu. Zjawisko to jest częściowo spowodowane obniżeniem poziomu hormonów anabolicznych, które wspierają regenerację i tworzenie nowych tkanek.
Insulina jako silny czynnik wzrostu promuje proliferację komórek oraz hamuje ich apoptozę. Może działać bezpośrednio na komórki nowotworowe, stymulując ich wzrost oraz pośrednio poprzez zwiększenie stężenia IGF-1.1
Tiamina, uczestnicząc w biosyntezie neuroprzekaźników, jest krytyczna dla prawidłowego funkcjonowania mózgu. Odgrywa kluczową rolę w funkcjach poznawczych, pamięci i nastroju9. Dowiedziono też, że tiamina odgrywa również nieznaną rolę w przekaźnictwie impulsów nerwowych i utrzymaniu w prawidłowym stanie osłonki mielinowej10.
Wywiad z prof. dr hab. med. Sylwią Małgorzewicz, wiceprezesem Polskiego Towarzystwa Żywienia Pozajelitowego, Dojelitowego i Metabolizmu (POLSPEN), kierownikiem Katedry Żywienia Klinicznego Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, specjalistą chorób wewnętrznych i nefrologii.
Uszkodzenie nerek powoduje szereg zmian w funkcjonowaniu wielu narządów, obniżenie apetytu, a w konsekwencji pogorszenie stanu odżywienia. Nasze polskie badania pokazują, że około 20–30% pacjentów z PChN wykazuje cechy niedożywienia i wymaga interwencji żywieniowej.
8 czerwca 2024 r. odbyła się w Poznaniu konferencja „Trudne przypadki, najnowsze rekomendacje i aktualne zalecenia w zakresie dietoterapii” zorganizowana przez naszą redakcję.
