Okres ciąży jest niezwykle ważny dla kobiety, ponieważ musi ona dbać nie tylko o własne zdrowie, ale i o zdrowie swojego dziecka. Zdrowie i jakość życia kolejnych pokoleń zależy przede wszystkim od stanu odżywienia kobiet w ciąży. Rozwijanie się wad rozwojowych czy występowanie poronień bardzo często jest związane z zaburzeniami metabolicznymi czy niedoborami składników odżywczych w organizmie matki.

Bardzo ważnym aspektem diety kobiet w ciąży jest też bezpieczeństwo spożywanej żywności. Obecnie wiele produktów spożywczych dostępnych na rynku zawiera dodatki do żywności, które mogą wpłynąć negatywnie na rozwój płodu, a także na zdrowie i samopoczucie matki. Oprócz tego niektóre produkty zawierają naturalne substancje antyodżywcze, które również mogą przyczynić się do zaburzeń w trakcie ciąży.

Nie ma wątpliwości, że mleko matki jest najlepszym pożywieniem dla dziecka, zarówno urodzonego o czasie, jak i dla wcześniaków. Zapewnia ono optymalny rozwój dziecka, dostarcza wszystkich niezbędnych składników odżywczych niezbędnych do budowy i rozwoju niemowlęcia w najlepiej przyswajalnej formie. Mleko zawiera również szereg substancji immunomodulujących (lizozym, laktoferyna), czynniki wzrostu, hormony, enzymy. Pokarm matki dostarcza również dziecku wodę oraz zapewnia prawidłowy rozwój flory bakteryjnej w przewodzie niemowlęcia.

Kwas foliowy składa się z zasady pterydynowej, kwasu glutaminowego i p-aminobenzoesowego. Naturalnie w żywności występuje najczęściej w postaci folianów, które różnią się od kwasu foliowego liczbą reszt kwasu glutaminowego oraz stopniem utlenienia pierścienia pterydyny. Główna rola kwasu foliowego i folianów wiąże się z ich wpływem na metabolizm aminokwasów i kwasów nukleinowych. Najbardziej aktywna biologicznie w organizmie człowieka postać folianów – kwas tetrahydrofoliowy przenosi i dostarcza jednowęglowe reszty wielu związkom odpowiadającym między innymi za podział komórek i tworzenie kwasu nukleinowego, syntezę i przemiany aminokwasów, w tym przemiany homocysteiny do metioniny i histydyny do kwasu glutaminowego. To wszystko sprawia, że kwas foliowy i foliany są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania komórek i już niewielki ich niedobór może mieć wpływ na ciągłość i efektywność procesów zachodzących w organizmie.

Od wielu lat dużo mówi się o uzależnieniu od jedzenia i jego konsekwencjach w postaci otyłości. Ale na drugim biegunie znajduje się zjawisko, moim zdaniem, nie mniej poważne − uzależnienie od odchudzania. Jako specjalista pracujący z osobami pragnącymi zmienić swoje nawyki żywieniowe obserwuję na co dzień destrukcyjne skutki tego fatalnego nawyku, który występuje dość powszechnie, a jego konsekwencje dla jednostki i jej otoczenia są poważne.

Urozmaicona dieta matki w okresie laktacji, jak również w ciąży, zmniejsza ryzyko alergii u dzieci oraz zwiększa chęć do próbowania nowych produktów.

W jaki sposób za pomocą interwencji dietetycznych możemy wpłynąć na płodność? Nie wszystkie mechanizmy są jeszcze znane.

Menu stymulujące płodność pod okiem dietetyka przygotował Mateusz Gessler.

Zalecenia żywieniowe dla kobiet w ciąży w pewnym stopniu różnią się od zaleceń zdrowego odżywiania innych osób dorosłych, chociażby poprzez dodatkowe wymagania dotyczące podaży niektórych składników żywieniowych, np. podaży kwasu foliowego w celu poprawnego rozwoju dziecka i zapewnienia optymalnego stanu zdrowia matki.

Prawidłowy przebieg procesu przemian folianów ma szczególne znaczenie dla utrzymania homeostazy organizmu, ponieważ reguluje przemianę homocysteiny i metioniny, syntezę pirymidyn i puryn oraz metylację DNA. Całość procesów, w które zaangażowane są foliany, ma istotny wpływ na prawidłowy przebieg ciąży, a wszelkie zaburzenia mogą mieć swoje konsekwencje w postaci wystąpienia wad płodu i licznych powikłań u ciężarnych¹.