Cukrzyca ciążowa jest zaburzeniem nierzadko występującym u kobiet. Jak wskazuje literatura, 1–14% kobiet w ciąży dotkniętych jest nieprawidłowościami w przemianie węglowodanów. W poniższym artykule, oprócz informacji dotyczących leczenia dietetycznego, przekazane zostaną informacje na temat patogenezy, klasyfikacji i innych zagadnień, które, w mojej opinii, powinny być znane dietetykowi podejmującemu opiekę nad ciężarną z cukrzycą.

Okres ciąży jest niezwykle ważny dla kobiety, ponieważ musi ona dbać nie tylko o własne zdrowie, ale i o zdrowie swojego dziecka. Zdrowie i jakość życia kolejnych pokoleń zależy przede wszystkim od stanu odżywienia kobiet w ciąży. Rozwijanie się wad rozwojowych czy występowanie poronień bardzo często jest związane z zaburzeniami metabolicznymi czy niedoborami składników odżywczych w organizmie matki.

Bardzo ważnym aspektem diety kobiet w ciąży jest też bezpieczeństwo spożywanej żywności. Obecnie wiele produktów spożywczych dostępnych na rynku zawiera dodatki do żywności, które mogą wpłynąć negatywnie na rozwój płodu, a także na zdrowie i samopoczucie matki. Oprócz tego niektóre produkty zawierają naturalne substancje antyodżywcze, które również mogą przyczynić się do zaburzeń w trakcie ciąży.

Kwas foliowy składa się z zasady pterydynowej, kwasu glutaminowego i p-aminobenzoesowego. Naturalnie w żywności występuje najczęściej w postaci folianów, które różnią się od kwasu foliowego liczbą reszt kwasu glutaminowego oraz stopniem utlenienia pierścienia pterydyny. Główna rola kwasu foliowego i folianów wiąże się z ich wpływem na metabolizm aminokwasów i kwasów nukleinowych. Najbardziej aktywna biologicznie w organizmie człowieka postać folianów – kwas tetrahydrofoliowy przenosi i dostarcza jednowęglowe reszty wielu związkom odpowiadającym między innymi za podział komórek i tworzenie kwasu nukleinowego, syntezę i przemiany aminokwasów, w tym przemiany homocysteiny do metioniny i histydyny do kwasu glutaminowego. To wszystko sprawia, że kwas foliowy i foliany są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania komórek i już niewielki ich niedobór może mieć wpływ na ciągłość i efektywność procesów zachodzących w organizmie.

W jaki sposób za pomocą interwencji dietetycznych możemy wpłynąć na płodność? Nie wszystkie mechanizmy są jeszcze znane.

Menu stymulujące płodność pod okiem dietetyka przygotował Mateusz Gessler.

Zalecenia żywieniowe dla kobiet w ciąży w pewnym stopniu różnią się od zaleceń zdrowego odżywiania innych osób dorosłych, chociażby poprzez dodatkowe wymagania dotyczące podaży niektórych składników żywieniowych, np. podaży kwasu foliowego w celu poprawnego rozwoju dziecka i zapewnienia optymalnego stanu zdrowia matki.

Prawidłowy przebieg procesu przemian folianów ma szczególne znaczenie dla utrzymania homeostazy organizmu, ponieważ reguluje przemianę homocysteiny i metioniny, syntezę pirymidyn i puryn oraz metylację DNA. Całość procesów, w które zaangażowane są foliany, ma istotny wpływ na prawidłowy przebieg ciąży, a wszelkie zaburzenia mogą mieć swoje konsekwencje w postaci wystąpienia wad płodu i licznych powikłań u ciężarnych¹.

Niepłodność staje się coraz bardziej powszechnym zjawiskiem zarówno wśród kobiet, jak i mężczyzn. Według danych szacunkowych pochodzących z badań i opracowań Europejskiego Towarzystwa Reprodukcji Człowieka i Embriologii (ESHRE) częstość występowania niepłodności w naszym kraju ocenia się na 10−15% polskich par.

Witamina D już od wielu lat cieszy się zainteresowaniem naukowców. Pierwsze doniesienia o pozytywnym wpływie suplementacji witaminą D pojawiły się ok. 100 lat temu i dotyczyły krzywicy^{1, 2}. Nadrzędną i szeroko udokumentowaną rolą witaminy D jest jej wpływ na gospodarkę wapniową, fosforową oraz na proces mineralizacji kości. Jednak najnowsze badania donoszą, iż witamina D pełni także znaczącą rolę w przebiegu licznych procesów metabolicznych, endokrynnych i zapalnych, przez co jej niedobór wiąże się z patogenezą wielu dolegliwości.