Jęczmień zwyczajny (Hordeum vulgare L.) jest jedną z najbardziej popularnych roślin zbożowych uprawianych na całym świecie. W Azji znany jest już od tysięcy lat.
Obecnie uprawiany jest głównie do wytwarzania słodu przy produkcji piwa, do wyrobu kaszy, kawy zbożowej, a także jako roślina paszowa. W Azji z jęczmienia produkuje się również pieczywo. Jednak młody jęczmień znany jest głównie na Dalekim Wschodzie jako podstawa zielonego koktajlu o nazwie „Aojiru”1.
Młody jęczmień jest przede wszystkim uważany za doskonałe źródło antyoksydantów. W badaniach Ehrenbergerová wykazano, że ilość enzymów antyoksydacyjnych dysmutazy ponadtlenkowej i katalazy była znacznie większa w próbkach masy młodych zielonych liści jęczmienia niż w starszej roślinie. Właśnie dlatego zielony jęczmień ostatnimi czasy tak mocno zyskuje na popularności2. W tabeli poniżej zostały zestawione jego najważniejsze wartości odżywcze3.
| SUBSTANCJE ODŻYWCZE | WARTOŚCI |
| Energia* | 299 kcal |
| Białko | 3,5 g |
| Tłuszcz | 2,6 g |
| Węglowodany | 25,5 g |
| Błonnik nierozpuszczalny | 35,8−39,1 g |
| Błonnik rozpuszczalny | 3,6 g |
| Hemicelulozy | 21,1 g |
| Celulozy | 8,2 g |
| Ligniny | 2,9 g |
*Wyliczone na podstawie zawartości białka, tłuszczów i węglowodanów w suchej masie produktu.
Z młodego jęczmienia został wyizolowany flawon glikozydowy − saponaryn, którego właściwości przeciwutleniające badano w celu potwierdzenia pozytywnego wpływu antyoksydantów na leczenie chorób skóry związanych z nadmiernym promieniowaniem UV. Saponaryn w porównaniu z α-tokoferolem i butylowanym hydroksytoluenem wykazywał istotniejsze działanie antyoksydacyjne w przypadku leczenia defektów wywołanych promieniowaniem ultrafioletowym. Zabezpiecza on również kwasy tłuszczowe omega-3 przed utlenianiem oraz tworzeniem się toksycznego malonodialdehydu4, 5.
W badaniu przeprowadzonym na zwierzętach wykazano pozytywny wpływ paszy z dodatkiem ekstraktu z liści młodego jęczmienia na poziom lipidów w osoczu. Spożywanie przez króliki wzbogaconego pożywienia przez okres 12 tygodni spowodowało zmniejszenie stężenia w osoczu triglicerydów, cholesterolu całkowitego oraz lipoprotein o niskiej gęstości (LDL)6.
Z kolei Yu badał wpływ suplementów z młodego jęczmienia na utlenianie się frakcji LDL-u ludzi. Badanie zostało przeprowadzone na 36 pacjentach z cukrzycą typu 2, którzy przez 4 tygodnie otrzymywali suplementy zawierające: 15 g młodego jęczmienia, 200 mg witaminy C oraz 200 mg witaminy E. Wykazano obniżenie się stężenia rodników tlenowych, a także hamowanie utleniania się frakcji LDL7. Jednak nie można wysunąć jednoznacznego wniosku, że to właśnie dodatek młodego jęczmienia spowodował poprawę wyników badań u pacjentów. Suplementy zawierały również dodatek innych substancji antyoksydacyjnych, które wspomagają usuwanie wolnych rodników z organizmu.
Młody jęczmień był również analizowany pod względem zawartości błonnika pokarmowego (tabela). W badaniach na zwierzętach wykazano pozytywny wpływ suplementacji pożywienia szczurów młodym jęczmieniem na ilość kału usuwanego z organizmu. Zwierzęta przyjmujące paszę wzbogaconą w wyciąg z zielonego jęczmienia wytwarzały większą objętość kału. Poza tym pH treści jelita grubego zostało obniżone. Wcześniejsze badania dowiodły również zmniejszenie ilości niekorzystnych bakterii (Clostridium) w kale. Badano również czas pasażu jelitowego, który zwiększył się u zwierząt przyjmujących preparaty z młodego jęczmienia. Jednak nie zauważono żadnych zmian w masie ciała1.
Szczególnie w krajach wysokorozwiniętych spożywa się obecnie duże ilości tłuszczów, które w nadmiarze mogą przyczyniać się do rozwinięcia chorób spowodowanych uszkodzeniem oksydacyjnym, jak np. miażdżyca. Dieta bogata w substancje antyoksydacyjne może wspomóc leczenie wspomnianych schorzeń oraz działać prewencyjnie. Młody jęczmień wydaje się przede wszystkim bardzo dobrym źródłem przeciwutleniaczy, dlatego warto rozważyć jego suplementację, jeżeli dieta nie dostarcza odpowiedniej ilości substancji antyoksydacyjnych.
