Alkohol powszechnie uznawany jest za jeden z głównych czynników ryzyka występowania wielu chorób, mimo iż przez większość osób kojarzony jest z przyjemnymi doznaniami. Wg WHO spożywanie dużych dawek alkoholu działa szkodliwie w przypadku chorób układu krążenia, jak i cukrzycy, natomiast w małych i umiarkowanych dawkach prawdopodobnie może wywoływać korzystny efekt.
Alkohol etylowy (etanol) jest związkiem organicznym występującym we wszystkich napojach alkoholowych, które różnią się jednak jego zawartością. W wódce, koniaku i whisky zawartość alkoholu wynosi średnio 40–50%, w winie około 10–20%, a w piwie w granicach 3–7%5. Substancja ta, wg WHO, znajduje się na trzecim miejscu (zaraz po paleniu papierosów i nadciśnieniu tętniczym) wśród czynników ryzyka negatywnie wpływających na zdrowie ludzi1.
Wchłanianie alkoholu
Natychmiast po spożyciu etanolu zaczyna się jego wchłanianie – początkowo w jamie ustnej, a następnie w dalszych odcinkach przewodu pokarmowego, przy czym najwięcej na poziomie jelita cienkiego. Brak treści pokarmowej w żołądku i obecność dwutlenku węgla (np. w napojach gazowanych, takich jak szampan) przyspieszają wchłanianie alkoholu. Etanol jest metabolizowany w wątrobie, początkowo przez enzym dehydrogenazę alkoholową do aldehydu octowego, a ten z kolei jest utleniany przez dehydrogenazę aldehydową do octanu, z którego powstaje dwutlenek węgla i woda2, 5.
Proces eliminacji alkoholu etylowego z organizmu przeważnie następuje w ilości około 10–12 mg/h w przypadku mężczyzn i około 8–10 mg/h u kobiet4.
Alkohol przenika do większości płynów ustrojowych człowieka, takich jak: krew, mocz, ślina, żółć czy płyn mózgowo-rdzeniowy5. Poziom alkoholu we krwi określa się w promilach – co oznacza ilość gramów etanolu w 1 litrze krwi4.
Wpływ określonych ilości alkoholu na organizm wg B. Woronowicza6:
- 0,3–0,5 promila: poprawa samopoczucia, zwiększenie pewności siebie, euforia i zmniejszony krytycyzm, nieznaczne zaburzenia równowagi, upośledzenie koordynacji wzrokowo-ruchowej oraz zaburzenia widzenia;
- 0,5–0,7 promila: zaburzenia sprawności ruchowej w postaci zmniejszenia refleksu, zwiększona pobudliwość i rozmowność, nieprawidłowa ocena własnych możliwości i zaburzona kontrola swojego zachowania;
- 0,7–2,0 promila: zaburzenia równowagi, sprawności i koordynacji ruchowej, zmniejszony próg bólu, obniżenie sprawności intelektualnej, wydłużony czasu reakcji, znaczna drażliwość, zachowania agresywne, pobudzenie seksualne, wzrost ciśnienia krwi i przyspieszenie czynności serca;
- 2,0–3,0 promila: bełkotliwa mowa, znaczne spowolnienie i zaburzenia równowagi (chód na szerokiej podstawie, chwianie i przewracanie się), senność, wyraźnie obniżona zdolność do samokontroli;
- 3,0–4,0 promila: spadek ciśnienia krwi, obniżenie temperatury ciała, zanik odruchów fizjologicznych, zaburzenia świadomości;
- powyżej 4,0 promili: śpiączka, zaburzenia ośrodka naczynioruchowego i oddechowego w mózgu; jest to stan zagrożenia życia; śmiertelność z powodu ostrego zatrucia etanolem wynosi około 2,5%.
Alkohol powszechnie uznawany jest za jeden z głównych czynników ryzyka występowania wielu chorób, mimo iż przez większość osób kojarzony jest z przyjemnymi doznaniami. Wg WHO spożywanie dużych dawek alkoholu działa szkodliwie w przypadku chorób układu krążenia, jak i cukrzycy, natomiast w małych i umiarkowanych dawkach prawdopodobnie może wywoływać korzystny efekt.
W dalszej części artykułu przeczytacie Państwo między innymi o:
- wpływie spożycia alkoholu w przypadku nowotworów, chorób układu oddechowego, układu krążenia, pokarmowego
- działaniu alkoholu na obwodowy układ nerowy oraz ośrodkowy układ nerwowy
- badaniach na temat pozytywnych aspektów spożycia alkoholu
- kaloryczności i wpływie na masę ciała
Pełna treść artykułu, wraz z załącznikami do pobrania, dostępna jest dla prenumeratorów czasopisma, po zalogowaniu się.
