Fortyfikacja żywności jest praktyką mającą na celu wzbogacenie produktu o jeden lub kilka niezbędnych składników odżywczych w celu zapobiegania i zniwelowania rozległych niedoborów tych składników w populacji czy też uzupełnienia ich strat podczas procesu produkcji.
Producenci żywności również często sięgają po fortyfikację żywności w celu uatrakcyjnienia swojej oferty produktów. W związku z tym, by zapewnić bezpieczeństwo konsumentów oraz uchronić ich przed nieuczciwymi praktykami koncernów, wprowadzono szereg regulacji związanych z dodawaniem witamin i składników mineralnych do żywności.
Można wyróżnić trzy rodzaje fortyfikacji:
■ Interwencyjną – przykładem jest jodowanie soli – (w celu zapobiegania wola prostego) czy fluorowanie wody, aby zapobiegać próchnicy. Fortyfikacja interwencyjna wymaga starannego rozważenia przed podjęciem decyzji, gdyż wiąże się z ryzykiem wystąpienia nadmiaru lub objawów toksyczności u części społeczeństwa. Z tego względu dawki w produktach dobierane są w taki sposób, by ich całodzienne spożycie pokryło od 30–100% zapotrzebowania;
■ Wyrównawczą – jak sama nazwa wskazuje, ma ona na celu wyrównanie strat powstałych podczas procesu przetwarzania (popularnym przykładem jest uzupełnianie strat witaminy C podczas produkcji soków z soku zagęszczonego);
■ Polepszająca – często wiąże się z uzupełnianiem produktów będących substytutami innych produktów, jak np. wzbogacanie margaryn o witaminę A – upodabniając ich skład odżywczy do składu masła lub dodatek tokoferoli do olejów w celu polepszenia ich trwałości.
Fortyfikacja interwencyjna, jest fortyfikacją masową i obligatoryjną. Grupą wzbogacanych produktów są często produkty pierwszej potrzeby, często spożywane jak mąka, tłuszcze, przyprawy, produkty mleczne. W Polsce obligatoryjnie wzbogaca się sól jodem, a tłuszcze do smarowania witaminą A w formie karotenoidów i witaminą D. Z kolei Kanada, USA i kraje Ameryki Łacińskiej fortyfikują masowo mąkę kwasem foliowym.
W związku z występującymi niedoborami wydaje się słuszne podjęcie tematu regulacji odnośnie do obligatoryjnej fortyfikacji witaminą D niektórych produktów spożywczych czy obligatoryjną suplementację u dzieci witaminą D w szkołach, finansowaną ze środków publicznych
Można również spotkać się z fortyfikacją celowaną – jak wzbogacanie napojów roślinnych, które mają być substytutem napojów mlecznych – o wapń, witaminę D, a niekiedy również o żelazo czy witaminę B12. Ostatnią, mającą mniejsze znaczenie w żywieniu jest fortyfikacja marketingowa nastawiona na zwiększenie sprzedaży produktu.
Fortyfikacja żywności jest praktyką mającą na celu wzbogacenie produktu o jeden lub kilka niezbędnych składników odżywczych w celu zapobiegania i zniwelowania rozległych niedoborów tych składników w populacji czy też uzupełnienia ich strat podczas procesu produkcji.
Pełna treść artykułu, wraz z załącznikami do pobrania, dostępna jest dla prenumeratorów czasopisma, po zalogowaniu się.