Pierwsza z grup narażona jest na ową przypadłość ze względu na wzmożoną utratę tegoż pierwiastka podczas menstruacji, druga natomiast przyjmuje jego niehemową postać, która cechuje się mniejszą przyswajalnością¹ . Istotną kwestią, jednak niezbyt często poruszaną, jest ponadto niedobór żelaza rozwijający się u sportowców, co jest zjawiskiem coraz częstszym i nierzadko bagatelizowanym czy zapomnianym¹ .

ŻELAZO – KRÓTKA CHARAKTERYSTYKA

Żelazo jest pierwiastkiem niezbędnym przede wszystkim do transportu tlenu i produkcji energii w organizmie. Wchodzi ono w skład hemoglobiny, a więc barwnika krwi^4,8. Właśnie z tego względu pełni niezwykle istotną rolę funkcjonalną w ustroju ludzkim, tym bardziej sportowca, którego zapotrzebowanie energetyczne oraz tlenowe jest wzmożone⁷ . Wysiłek fizyczny jest czynnikiem predysponującym do zwiększonych ilości usuwania żelaza z organizmu, a jego niewystarczająca ilość skutkuje pogorszeniem wyników sportowych^{2, 4 7}. Wskaźnikiem służącym do oceny zapasów żelaza w organizmie jest m.in. ferrytyna, której poziom w ustroju jest silnie skorelowany z zapasami tegoż pierwiastka w szpiku kostnym. Zakres fizjologiczny ferrytyny w przypadku kobiet dorosłych to wartości od 15 do 200 µg/l, natomiast w przypadku mężczyzn od 20 do 400 µg/l. W przypadku sportowców, zwłaszcza kobiet, dolna granica tegoż wskaźnika, wskazująca na utajony niedobór żelaza, nie jest dokładnie ustalona i waha się w zakresie 12–35 µg/l, przy czym wartość 12µg/l u kobiet i 15 µg/l u mężczyzn określa stan niedoboru żelaza objawiający się brakiem zapasów tego pierwiastka w szpiku oraz pozostałych magazynach. Dzieje się tak ze względu na szeroką zmienność międzyosobniczą^{3, 6}. 

ZAPOTRZEBOWANIE NA ŻELAZO

Zapotrzebowanie na żelazo różni się w zależności od wieku, płci i stanu fizjologicznego. Poszczególne wartości przedstawione zostały w tabeli poniżej.

Bez wątpienia u sportowców mamy do czynienia ze zwiększonym zapotrzebowaniem na żelazo, jednak dokładne wartości zaleconego spożycia (RDA, Recommended Dietary Allowance) nie zostały jak dotąd ustalone. W literaturze istnieją jednak doniesienia, iż jego ilość w diecie sportowców powinna być o ok. 70% wyższa niż średnie zapotrzebowanie w populacji ogólnej (EAR, Estimated Average Requirement) dla danej grupy wiekowej i być na poziomie 8 mg/1000 kcal, jednak nie więcej niż 24 mg/1000 kcal z dietą u sportowców⁵