Nowotwory głowy i szyi są istotnym problemem klinicznym w Polsce i na świecie. Dotyczą grupy nowotworów narządów jamy ustnej, wargi, gardła, zatok obocznych nosa, jamy nosa, gruczołów ślinowych oraz ucha. Wśród nowotworów głowy i szyi najczęściej spotykanym typem histologicznym jest rak płaskonabłonkowy1. Leczenie nowotworów głowy i szyi obarczone jest wysoką toksycznością, w związku z czym interwencja żywieniowa jest nieodłącznym jej elementem.
Nowotwory głowy i szyi stanowią 5–6% wszystkich nowotworów złośliwych w Polsce. Zgodnie z Raportem Krajowego Rejestru Nowotworów częściej dotyczą mężczyzn niż kobiet, a wzrost zachorowań następuje u osób po 50. roku życia. Wyjątek stanowi rak płaskonabłonkowy nosogardła, gdzie najwyższa zachorowalność dotyczy osób młodych (20.–35. rok życia). Najczęściej występującym nowotworem głowy i szyi jest nowotwór krtani, który w 2017 r. był przyczyną 2,5% zgonów u mężczyzn i 0,42% u kobiet2.
Do metod radykalnego leczenia chorych z rozpoznaniem nowotworu głowy i szyi należą leczenie chirurgiczne lub radioterapia. Metody te stosowane są również jako leczenie skojarzone, przy czym radioterapia uzupełnia zabieg operacyjny. Dodatkowo u pacjentów z bardziej zaawansowaną chorobą (miejscowo i/lub regionalnie) radioterapia stosowana jest w skojarzeniu z chemioterapią. Radykalna radioterapia (wyłączna lub w skojarzeniu z chemioterapią) jest leczeniem długoterminowym, realizowanym zazwyczaj w 28–30 frakcjach, dlatego najczęściej trwa od 6 do 7 tygodni1.
CZYNNIKI ZWIĘKSZAJĄCE I ZMNIEJSZAJĄCE RYZYKO ROZWOJU NOWOTWORÓW GŁOWY I SZYI
Czynniki ryzyka rozwoju nowotworów głowy i szyi są dobrze znane. Zalicza się do nich palenie papierosów zarówno bierne, jak i czynne oraz spożywanie alkoholu. Odpowiadają one za 70% zachorowań. Pozostałe czynniki ryzyka to brak odpowiedniej higieny jamy ustnej, drażnienie mechaniczne błon śluzowych jamy ustnej (np. poprzez źle dopasowaną protezę zębową) oraz zakażenia wirusami – głównie wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV) i Epsteina- -Barr (EBV)3.
Do żywieniowych czynników zwiększających ryzyko rozwoju nowotworów głowy i szyi należą niskie spożycie warzyw i owoców oraz wysokie spożycie czerwonego mięsa i jego przetworów4. Według raportu Światowego Funduszu do Badań nad Rakiem (WCRF) istnieją ograniczone dowody na zmniejszenie ryzyka zachorowania na nowotwory głowy i szyi w przypadku zwiększonego spożycia warzyw nieskrobiowych, picia kawy, zwiększonego spożycia produktów roślinnych oraz utrzymania prawidłowej masy ciała i regularnej aktywności fizycznej3.
Nowotwory głowy i szyi są istotnym problemem klinicznym w Polsce i na świecie. Dotyczą grupy nowotworów narządów jamy ustnej, wargi, gardła, zatok obocznych nosa, jamy nosa, gruczołów ślinowych oraz ucha. Wśród nowotworów głowy i szyi najczęściej spotykanym typem histologicznym jest rak płaskonabłonkowy1. Leczenie nowotworów głowy i szyi obarczone jest wysoką toksycznością, w związku z czym interwencja żywieniowa jest nieodłącznym jej elementem.
Pełna treść artykułu, wraz z załącznikami do pobrania, dostępna jest dla prenumeratorów czasopisma, po zalogowaniu się.
