Insulinooporność to stan zmniejszonej odpowiedzi biologicznej tkanek, szczególnie wątroby, tkanki tłuszczowej i mięśni, na insulinę. Stanowi główną składową zespołu metabolicznego i charakteryzuje się prawidłowym lub podwyższonym stężeniem insuliny w surowicy krwi.
Insulina jest hormonem anabolicznym, wydzielanym przez komórki β wysp trzustkowych. Obniża stężenie glukozy we krwi dzięki zwiększeniu wychwytu glukozy przez tkankę tłuszczową i mięśnie. Powoduje odkładanie glikogenu w mięśniach szkieletowych i wątrobie, a także hamuje lipolizę i pobudza lipogenezę, co prowadzi do magazynowania wolnych kwasów tłuszczowych w postaci triacylogliceroli w tkance tłuszczowej7.
Wyróżnia się dwie postaci insulinooporności:
- Wątrobową, gdzie następuje niekontrolowane nasilenie glukoneogenezy i glikolizy wątrobowej, a także produkcja frakcji VLDL cholesterolu i trójglicerydów przez hepatocyty.
- Obwodową, która dotyczy mięśni szkieletowych oraz tkanki tłuszczowej i objawia się nasilonym procesem lipolizy w tkance tłuszczowej Insulinooporność – czy istnieje idealny model żywieniowy? i w następstwie zwiększonym uwalnianiem wolnych kwasów tłuszczowych oraz zaburzeniem wychwytu i zużycia glukozy przez tkankę mięśniową3,11.
Insulinooporność może przebiegać utajona lub w towarzystwie różnych zaburzeń, takich jak otyłość, cukrzyca typu 2, nadciśnienie tętnicze, hipertriglicerydemia, hipercholesterolemia. Może być związana także z niealkoholową stłuszczeniową chorobą wątroby (NAFLD), przewlekłą chorobą nerek (PChN) oraz zespołem policystycznych jajników (PCOS)3,8.
Zaburzenie może mieć charakter pierwotny, uwarunkowany genetycznie lub wtórny, czyli nabyty, spowodowany otyłością, na którą składa się nieprawidłowa dieta oraz niska aktywność fizyczna5,12.
Insulinooporność to stan zmniejszonej odpowiedzi biologicznej tkanek, szczególnie wątroby, tkanki tłuszczowej i mięśni, na insulinę. Stanowi główną składową zespołu metabolicznego i charakteryzuje się prawidłowym lub podwyższonym stężeniem insuliny w surowicy krwi.
Pełna treść artykułu, wraz z załącznikami do pobrania, dostępna jest dla prenumeratorów czasopisma, po zalogowaniu się.
