Suplementacja diety kofeiną może przynieść wiele korzyści dla zdolności wysiłkowych czy funkcji poznawczych sportowców. Potencjał ergogenicznego działania kofeiny w sporcie jest dobrze udokumentowany i przebadany. Mimo to zainteresowanie tym tematem, a tym samym liczba publikacji naukowych i badań analizujących jej ergogeniczne działanie, wciąż rośnie. Co więcej, pojawiają się nowe koncepcje oraz aspekty wymagające dalszych, dogłębnych badań. W związku z tym celem niniejszego artykułu jest podsumowanie aktualnych dowodów naukowych dotyczących suplementacji diety kofeiną u osób uprawiających regularnie sport.
FARMAKOKINETYKA I MECHANIZM DZIAŁANIA
Kofeina jest szybko wchłaniana z przewodu pokarmowego, głównie z jelita cienkiego, ale także żołądka i jest sprawnie rozprowadzana po całym organizmie ze względu na jej hydrofobowość. Kofeina po spożyciu pojawia się we krwi w ciągu kilku minut, przy tym szczytowe stężenie kofeiny w osoczu (po podaniu doustnym) obserwuje się od 30 do 120 minut – co jest niezwykle istotne z punktu widzenia protokołu jej suplementacji. Biodostępność kofeiny jest bardzo wysoka i wynosi prawie 100%. Wchłanianie kofeiny z pożywienia i napojów nie wydaje się zależne od wieku, płci czy genetyki. Jednakże tempo metabolizmu i rozkładu kofeiny różni się u poszczególnych osób zarówno ze względu na czynniki środowiskowe, jak i genetyczne. Ponad 95% kofeiny jest metabolizowane w wątrobie przez enzym cytochrom P450 1A2 (CYP1A2) do paraksantyny, teobrominy i teofiliny. Kolejno, metabolity ulegają dalszej metylacji u utlenianiu do kwasu moczowego w wątrobie, a około 3–5% pozostaje w postaci kofeiny po wydaleniu z moczem. Okres półtrwania kofeiny (T1/2) wynosi od 4 do 6 godzin i różni się on w zależności od osoby, i może wynosi nawet od 1,5 do 10 godzin1.
Suplementacja diety kofeiną może przynieść wiele korzyści dla zdolności wysiłkowych czy funkcji poznawczych sportowców. Potencjał ergogenicznego działania kofeiny w sporcie jest dobrze udokumentowany i przebadany. Mimo to zainteresowanie tym tematem, a tym samym liczba publikacji naukowych i badań analizujących jej ergogeniczne działanie, wciąż rośnie. Co więcej, pojawiają się nowe koncepcje oraz aspekty wymagające dalszych, dogłębnych badań. W związku z tym celem niniejszego artykułu jest podsumowanie aktualnych dowodów naukowych dotyczących suplementacji diety kofeiną u osób uprawiających regularnie sport.
Pełna treść artykułu, wraz z załącznikami do pobrania, dostępna jest dla prenumeratorów czasopisma, po zalogowaniu się.
